Atomowy szpieg. Ryszard Kukliński i wojna wywiadów

39/2024

Polska w planach operacyjnych inwazji Układu Warszawskiego na Zachód była kluczowym krajem. To wojsko z naszego terytorium miało uderzyć w kierunku północnych Niemiec, Danii, Holandii oraz Belgii. Oczywistym jest, że byłaby to dla naszych wojsk krwawa łaźnia zagotowana przez NATO.

Nie to jest jednak najgorsze. W planach Układu Warszawskiego przewidywano, że Polska przyjmie na swoje terytorium większość atomowych uderzeń NATO. Straty polskie byłyby kolosalne. Szacowano, że zginie 3,5 miliona ludzi (2,1 mln od uderzeń jądrowych, 850 tysięcy w strefach skażenia oraz 550 tysięcy od broni chemicznej). Polska od północy na południe stałaby się atomowym pustkowiem w sercu Europy.

Kukliński, który był jednym z najbardziej obiecujących młodych oficerów w Sztabie Generalny. Oficer był wstrząśnięty skalą skazania narodu na unicestwienie w imieniu interesu Związku Sowieckiego.

W 1972 Kukliński podjął decyzję, że musi coś z tym zrobić. Tak rozpoczęła się jego dziewięcioletnia gra w kotka i myszkę z peerelowskimi służbami. W razie wpadki „Jacka Stronga” czekała śmierć, ale postanowił podjąć to ryzyko mając na uwadze wyższe cele niż swoje życie.

Kukliński był bardzo lubianym w Sztabie Generalnym oficerem. Cechowała go ogromną pracowitość, dzięki temu przez wszystkie lata był poza podejrzeniem. Dodatkowe bezpieczeństwo dawała mu przyjaźń z generałem Czesławem Kiszczakiem czy sympatia generała Wojciecha Jaruzelskiego. Tak wysokie notowania dawały mu doskonały parasol przed śledczymi z WSW.

Kres misji Kuklińskiego przyniósł... zbyt długi język szefa CIA, Williama Casey’a, który podczas audiencji u papieża Jana Pawła II we wrześniu 1981 zdradził szczegóły przygotowywanego przez dyktaturę stanu wojennego. Wiara szefa CIA, że w otoczeniu papieża nie ma szpiegów na usługach komunistycznych władz była w najlepszym wypadku lekkomyślnością do potęgi i postawiło pułkownika w fatalnym położeniu. Rzucenie podejrzeń na Kuklińskiego było więcej niż prawdopodobne, ponieważ był on jednym z opracowujących te plany.

Na szczęście dzięki sprawnej akcji agentów CIA w Warszawie udało się wywieźć bezpiecznie Kuklińskiego i jego rodzinę. Do tego stopnia wyprowadzając w pole służby, że te jeszcze przez kilka dni nie wiedziały co się mogło w zasadzie stać.

W 1984 roku pułkownik Kukliński został skazany zaocznie na karę śmierci. Uniewinnie od peerelowskiego wyroku usłyszał dopiero w 1998 roku, czyli (teoretycznie) dziewięć lat po upadku komunizmu o o długotrwałej batalii. Jak widać komunizm mimo zmiany ustroju miał się dobrze.

Kukliński stracił także obydwu swoich synów w niewyjaśnionych okolicznościach w przeciągu siedmiu miesięcy 1993/94 roku. Bogdan zaginął podczas rejsu łodzią i ciała nigdy nie odnaleziono, a Waldemar został kilkukrotnie przejechany samochodem w biały dzień na terenie kampusu uniwersyteckiego w Phoenix...

***

Sławomira Cenckiewicza można lubić lub nie. Jednak nie można mu odmówić, że jak mało który polski autor potrafi umiejętnie pracować na źródłach w komunistycznych aktach. Potwierdzeniem tego jest ta książka, gdzie historyk przytacza szereg orginalnych fotokopii dokumentów.

Miejmy nadzieję, że doczekamy momentu, kiedy Amerykanie udostępnią utajnione akta sprawy „Jacka Stronga” i poznamy prawdziwą skalę jego działalności antykomunistycznej. Na razie pozostają nam nasze akta i cieszę się, że możemy dziś powiedzieć, że postępowanie Ryszarda Kuklińskiego to był nadzwyczajny rodzaj bohaterstwa.

39/2024

Polska w planach operacyjnych inwazji Układu Warszawskiego na Zachód była kluczowym krajem. To wojsko z naszego terytorium miało uderzyć w kierunku północnych Niemiec, Danii, Holandii oraz Belgii. Oczywistym jest, że byłaby to dla naszych wojsk krwawa łaźnia zagotowana przez NATO.

Nie to jest jednak najgorsze. W planach Układu Warszawskiego przewidywano, że...

Książkę zaczynałem czytać kilka razy, po wielokroć do dalszej lektury zniechęcały mnie głupoty, które wypisuje autor na podstawie danych z teczki akt personalnych płk Kuklińskiego. Cytując urywki z początku kariery oficera "...ponad rok dowodził najpierw plutonem strzelców w 49. Pułku Piechoty, a póżniej 9. Pułkiem Piechoty...". Nie wiem czy autor zdaje sobie sprawę z różnic między plutonem, a pułkiem. Zaledwie trzy lata później "...przenieśli się z Piły do Kołobrzegu, fdy Ryszard awansował na pomocnika dowódcy, a póżniej na dowódcę 3. Brygady Przeciwdesantowej Obrony Wybrzeża w Kołobrzegu." Mowa tu o oficerze w stopniu porucznika, no nie klei to się, żeby porucznik dowodził brygadą.
Wiele uwag też mam do interpretacji opinii służbowych różnych oficerów, bo zauważyć należy, że publikacja nie skupia się wyłącznie na Kuklińskim. Tak się składa, że miałem możliwość zapoznania się z tysiącami opinii służbowych żołnierzy, wiele z nich powstało w PRLu, większość z nich wyglądała jakby były pisane przez kalkę według jednego szablonu. Podobnie było w przypadku wniosków o medale resortowe, które powstawały na zasadzie "kopiuj-wklej", pamiętam, że pierwszym ministrem ON, który postanowił z tym walczyć był Radosław Sikorski w 2005 roku.
Odszedłem od oceny książki, ale trudno jest mi odnieść się do laurki, którą Cenckiewicz postanowił napisać dla Kuklińskiego. Może dlatego, że ja w przeciwieństwie do autora składałem przysięgę wojskową i rozumię związane z tym obciążenie, które na siebie wziąłem. Według autora Kukliński może być usprawiedliwiony, bo on złamał przysięgę PRL.

Książkę zaczynałem czytać kilka razy, po wielokroć do dalszej lektury zniechęcały mnie głupoty, które wypisuje autor na podstawie danych z teczki akt personalnych płk Kuklińskiego. Cytując urywki z początku kariery oficera "...ponad rok dowodził najpierw plutonem strzelców w 49. Pułku Piechoty, a póżniej 9. Pułkiem Piechoty...". Nie wiem czy autor zdaje sobie sprawę z...

Intrygująca historia "Jack'a Strong'a", opisująca jego szpiegowską działalność. Czy przyjął właściwą postawę w tamtych czasach czy nie, każdy musi ocenić sam...

Intrygująca historia "Jack'a Strong'a", opisująca jego szpiegowską działalność. Czy przyjął właściwą postawę w tamtych czasach czy nie, każdy musi ocenić sam...

Chyba obecnie najlepsze kompendium wiedzy na temat Ryszarda Kuklińskiego. Gorąco polecam wszystkim zainteresowanym.

Chyba obecnie najlepsze kompendium wiedzy na temat Ryszarda Kuklińskiego. Gorąco polecam wszystkim zainteresowanym.

Książka jest świetna. Cenckiewicz czesto, odwołuje się do dwóch innych książek, Weisera - który Kuklińskiego nobilituje (miejscami nawet gloryfikuje) i Puchały - który pułkownika dyskredutuje (miejscami, mocno, dobitnie i bardzo wyraźnie). Obie czytałem i obie są bardzo dobre ale ta jest zdecydowanie najlepsza. Przekrojowa i w miarę bezstronna historia Kuklińskiego przeplatana historycznymi ciekawostkami z okresu PRL-u. Miejscami czyta się ją jak dobrą powieść. Dodatkowe zdjęcia, przedruki dokumentów oraz mapy wzbogacają treść książki. Lekturę zamyka przedruk teczki zawierającej plan operacji zaczepnej frontu nadmorskiego (ale to już rozdział dla zapaleńców). Chciałbym teraz sięgnąć po książkę Pani Nurowskiej i jak książki, do której autor poza Weiserem i Puchałą często się odwołuje. Polecam.

Książka jest świetna. Cenckiewicz czesto, odwołuje się do dwóch innych książek, Weisera - który Kuklińskiego nobilituje (miejscami nawet gloryfikuje) i Puchały - który pułkownika dyskredutuje (miejscami, mocno, dobitnie i bardzo wyraźnie). Obie czytałem i obie są bardzo dobre ale ta jest zdecydowanie najlepsza. Przekrojowa i w miarę bezstronna historia Kuklińskiego...

Historyk, który stał się propagandystą, napisał książkę o Kuklińskim, w której stawia bardzo mocne tezy na podstawie nielicznych i niepełnych źródeł, to dziełko niewiarygodne, lepsza na ten temat jest książka Puchały, który jest bardzo ostrożny w ferowaniu rozstrzygających twierdzeń. 

Historyk, który stał się propagandystą, napisał książkę o Kuklińskim, w której stawia bardzo mocne tezy na podstawie nielicznych i niepełnych źródeł, to dziełko niewiarygodne, lepsza na ten temat jest książka Puchały, który jest bardzo ostrożny w ferowaniu rozstrzygających twierdzeń. 

Dobra książka przedstawiająca kompleksowo historię pułkownika Kuklińskiego. Zawiera bardzo dużo cytatów, dokumentacji, relacji świadków wydarzeń czy samego bohatera. Pokazuje szeroko tło historyczne i polityczne. Jedyne czego mi zabrakło to trochę więcej szczegółów nt. "ludzkiej" strony jego działalnosci szpiegowskiej, współpracy z wywiadem czy pracy w wojsku, tego jak to wygladało na co dzień. Mimo to pozycja imponuje bibliografią i czyta się ciekawie. Polecam.

Dobra książka przedstawiająca kompleksowo historię pułkownika Kuklińskiego. Zawiera bardzo dużo cytatów, dokumentacji, relacji świadków wydarzeń czy samego bohatera. Pokazuje szeroko tło historyczne i polityczne. Jedyne czego mi zabrakło to trochę więcej szczegółów nt. "ludzkiej" strony jego działalnosci szpiegowskiej, współpracy z wywiadem czy pracy w wojsku, tego jak to...

Postać Ryszarda Kuklińskiego budzi ogromne kontrowersje, z jednej strony przez postkomunistów uważany za zdrajcę, którego dezercja kładzie się cieniem na Ludowe Wojsko Polskie, z drugiej zaś strony inni widzą w nim człowieka, który w pojedynkę powstrzymał wybuch III wojny światowej i zmienił oblicza historii. Prawda jak zwykle leży pośrodku i w taki też wyważony i rozsądny sposób kreuje swoją narrację Sławomir Cenckiewicz, aczkolwiek nie powinno też nikogo dziwić, że autor daleki jest zwłaszcza od pierwszej z teorii. Cenckiewicz umieszcza postać Ryszarda Kuklińskiego w szerokiej perspektywie Ludowego Wojska Polskiego czy Wojskowej Służby Wewnętrznej. Pokazuje jak działał kontrwywiad WSW, jak miały wyglądać działania wojsk polskich w razie konfliktu z Zachodem, przedstawia innych wojskowych, którzy przeszli na stronę "wroga": Jerzego Sumińskiego i Włodzimierza Ostaszewicza. Co do samego Kuklińkiego autor przedstawia jego życie prywatne, karierę w wojsku oraz działalność wywiadowczą. Cenckiewicz nie pomija również ciemnych plam w życiorysie Kuklińskiego, który był kobieciarzem i żył w dosyć specyficznych relacjach ze swoimi kochankami. Bardzo dobrze prezentuje się szata graficzna książki, która pełna jest zdjęć oraz dokumentów ze zbiorów Instytutu Pamięci Narodowej.

Postać Ryszarda Kuklińskiego budzi ogromne kontrowersje, z jednej strony przez postkomunistów uważany za zdrajcę, którego dezercja kładzie się cieniem na Ludowe Wojsko Polskie, z drugiej zaś strony inni widzą w nim człowieka, który w pojedynkę powstrzymał wybuch III wojny światowej i zmienił oblicza historii. Prawda jak zwykle leży pośrodku i w taki też wyważony i rozsądny...

Ryszard Kukliński, pułkownik LWP, agent CIA: "Mewa", ,,Jack Strong". Przestrzegał, że gen. Wojciech Jaruzelski szykuje się do wprowadzenie stanu wojennego.

Postać kontrowersyjna. Dla jednych bohater, dla drugich faryzeusz: '' mówią, że zdrajca, ale tak mówią zdrajcy".

Jaruzelski grzmiał: ''Jeśli uznamy Kuklińskiego za bohatera, to znaczy, że my jesteśmy zdrajcami". Cóż, znamienne te słowa.

Książkę prof. Sławomira Cenckiewicza czyta się niczym najlepszą powieść szpiegowską. To nie fikcja, lecz fakty.

Polecam: https://ladymakbet33.blogspot.com/2020/02/ryszard-kuklinski.html

Ryszard Kukliński, pułkownik LWP, agent CIA: "Mewa", ,,Jack Strong". Przestrzegał, że gen. Wojciech Jaruzelski szykuje się do wprowadzenie stanu wojennego.

Postać kontrowersyjna. Dla jednych bohater, dla drugich faryzeusz: '' mówią, że zdrajca, ale tak mówią zdrajcy".

Jaruzelski grzmiał: ''Jeśli uznamy Kuklińskiego za bohatera, to znaczy, że my jesteśmy zdrajcami". Cóż,...

Mimo że to książka historyczna to czyta się jak świetną szpiegowską opowieść.

Mimo że to książka historyczna to czyta się jak świetną szpiegowską opowieść.