Magia wojny i wojna magii w świecie dawnych Słowian

Bardzo porządna książka o związkach magii – choć właściwiej byłoby jednak: religii – z chyba niemal wszystkimi sferami dotyczącymi walki i wojny u Słowian. Pewnie niektórych czytelników irytować będzie maniera autora, by asekurować prawie każde stwierdzenie jako domysł czy niemożliwe do weryfikacji i wymagające dalszych badań, ale dla rzetelności badawczej w zasadzie inaczej się nie da. Wszystkie kwestie zostały osadzone na tle porównawczym (głównie z Barbaricum, ale też społeczeństwa starożytne). Jest tu bardzo wiele ciekawych propozycji interpretacyjnych, a przede wszystkim świetnie zostało pokazane, jak ściśle religia przenikała wszelkie aspekty życia we wczesnym średniowieczu.

Rozdziałów dostajemy 11, w tym wstępny i zakańczający. Główne 9 autor poświęcił:
- „piętnu wojownika” czyli uwarunkowaniom predestynującym jednostkę do związania się z wojaczką,
- inicjacjom niezbędnym do zostania wojownikiem,
- funkcjonowaniu i specyfice drużyny,
- „świętej” broni głównie na przykładzie znanych nam z przekazów wizerunków słowiańskich bóstw (tu też rozważania nad kompetencjami słowiańskich bogów),
- czynnościom przedsiębranym zamiast pełnej wojny - układom pokojowym lub pojedynkom czempionów w zastępstwie walki wojsk (tzw. sądy boże),
- wróżbiarstwu odbywającemu się przed wyprawami wojennymi,
- czynnościom poprzedzającym bezpośrednie starcie (rola uzbrojenia, środków wspomagających, rytuałów zagrzewających do walki),
- przebiegowi walk (i grom je „imitującym”),
- magii defensywnej,
- czynnościom po bitwie (grzebanie zmarłych, składanie ofiar).

Wydane porządnie, napisane płynnie i czyta się przyjemnie. Większość wspomnianych w treści zabytków (i nie tylko one) została ukazana na ilustracjach. Największy babol to jednorazowa pomyłka Krzywoustego z Chrobrym (Zbigniew jako brat tego drugiego, s. 180),no i zdarza się, że brak w bibliografii niektórych książek, do których autor odniósł się w tekście (a ja akurat chciałam je sprawdzić). Ogólnie jak najbardziej wypada tę książkę polecić osobom zainteresowanym Słowiańszczyzną - obok ostatniej książki Stanisława Rosika ("Od Swarożyca do Świętowita") to najlepsza pozycja wydana niedawno i wykorzystująca najnowsze dane.

Bardzo porządna książka o związkach magii – choć właściwiej byłoby jednak: religii – z chyba niemal wszystkimi sferami dotyczącymi walki i wojny u Słowian. Pewnie niektórych czytelników irytować będzie maniera autora, by asekurować prawie każde stwierdzenie jako domysł czy niemożliwe do weryfikacji i wymagające dalszych badań, ale dla rzetelności badawczej w zasadzie...