Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Duże rozczarowanie po lekturze Drzwi do lata. Może w latach 70 XX wieku to było w jakiś sposób odświeżające albo prorocze (a raczej uznane za takowe), ale ja dziś widzę tylko wyprany z realnej fabuły i charakteryzującej „Drzwi (…)” lekkości dowcipu manieryczny bełkocik z rejonów raz bliskich chłopskiej filozofii, kiedy indziej pseudopsychologii, a jeszcze kiedy indziej domorosłej socjologii. Fakt, że maniera nie jest z tych napuszonych (stąd bełkocik, a nie bełkot), lecz mimo wszystko… W każdym razie tak to szło do setnej mniej więcej strony. Wtedy znużenie sprowadziło mnie z Luny na Ziemię, więc nie wiem, jak było dalej. Dlatego bez oceny gwizdkowej. Może przeoczyłem to, czym inni czytelnicy się zachwycają.

Duże rozczarowanie po lekturze Drzwi do lata. Może w latach 70 XX wieku to było w jakiś sposób odświeżające albo prorocze (a raczej uznane za takowe), ale ja dziś widzę tylko wyprany z realnej fabuły i charakteryzującej „Drzwi (…)” lekkości dowcipu manieryczny bełkocik z rejonów raz bliski...

Rozwiń

Zwiń

Literatura się starzeje, zwłaszcza popularna, a SF chyba najbardziej. Dotyczy to także Drzwi do lata, chociaż – UWAGA - w zaskakująco niewielkim stopniu. Owszem, futurystyczne przewidywania Autora okazały się kompletnie nietrafione i raczej naiwne, ale to tylko peryferia tej powiastki, której rzeczywistym przedmiotem zainteresowania są – jak w przypadku każdej choćby przyzwoitej fantastyki – sprawy uniwersalne, nie ulegające upływowi czasu (w tym przypadku uniwersalne dla ludzi, nie da ludzkości, bo Drzwi do lata nie są – jak wiele innych dzieł z tego samego okresu – analizą społeczną, lecz humorystyczną opowieścią o zwykłych człowieczych marzeniach). Po raz drugi owszem, całość nieco szpeci dość ważny, a bardzo infantylny wątek (przemilczę, o co chodzi, by nie spojlerować), ale przecież dzisiejsza literatura nie jest pod tym względem ani odrobinę lepsza. O wiele istotniejsze jest to, że styl tej książki zachowuje pełną świeżość. Serio. Trudno w to uwierzyć, ale naprawdę tak jest. Czyli… zdecydowanie lekka, bez większych ambicji, doskonała lektura na lato.

Literatura się starzeje, zwłaszcza popularna, a SF chyba najbardziej. Dotyczy to także Drzwi do lata, chociaż – UWAGA - w zaskakująco niewielkim stopniu. Owszem, futurystyczne przewidywania Autora okazały się kompletnie nietrafione i raczej naiwne, ale to tylko peryferia tej powiastki, któ...

Rozwiń

Zwiń

O obu tomach duologii (naprawdę jest takie słowo?) mam do powiedzenia to samo: solidne rzemiosło, które od znanej mi konkurencji odróżniają dwie cechy.
Pierwszą jest bardzo konsekwentna brutalność w traktowaniu bohaterów (chociaż nie czytelników, którym szczęśliwie oszczędza się skrajnie naturalistycznych obrazów), połączona z beznamiętnością opisu kolejnych „odejść ze sceny”. Niestety niewiele z tego wynika, bo człek szybko zaczyna się przyzwyczajać do tych ponurych żniw, po prostu nie przywiązuje się do postaci i w końcu traktuje jak bezimienne pionki na szachownicy. W jakiś przewrotny i oczywiście niedosłowny sposób potwierdza się myśl przypisywana zdaje się Stalinowi, iż tragedią jest śmierć jednostki, a śmierć milionów jest już tylko statystyką.
Drugą cechą szczególną tych powieści jest rysunek nieumarłych (cwane bestie, inteligentne, na równi z żywymi posługujące się zdobyczami techniki) i pomysł na ich pochodzenie (alians starożytnych mitów i nauki nie wirusologicznej). I znowu tak naprawdę niczego to zmienia. Ot, zombiaki nie są zombiakami w czystej postaci, raczej mutacją zombiaków z wampirami w wydaniu niezwierzęcym. A czyż mało było wampirycznych historii na modłę Draculi spisanych?
Do wyróżników tego mini cyklu nie da się natomiast zaliczyć fabuły. Ta niczym istotnym nie różni się od setek innych fabuł z kręgu grozy i walki o przetrwanie Armagedonu. Aby ocaleć i przy okazji być może uratować cały świat, należy przejść z punktu A do odległego punktu B, zmagając się z wrogiem głównym i pomniejszymi. Zmagając się z użyciem oręża, podstępu oraz – oczywiście – męstwa, wytrwałości i poświęcenia. Wiem rzecz jasna, że to schemat należący do filarów literatury, jeszcze Homerycki, że sam w sobie nie jest wadą, że korzystanie z niego jest nie tylko prawem pisarzy, ale niekiedy nawet obowiązkiem. Tyle, że Autor nijak go nie „zniuansował”, nie ukrył, nie ozdobił swoistymi detalami. Na tym ten wątek zakończę, bo kto zechce mnie zrozumieć, ten zrozumie.
O co chodzi z solidnym rzemiosłem, wyjaśniał nie będę. To samotłumacząca się kwestia.
W rezultacie powstało konwencjonalne dzieło popliteratury z mocnym warsztatowo szkieletem. Abstrahując od wszelkich punków odniesienia należałoby je uznać za co najwyżej średnie, ale ja zwykłem brać pod uwagę także tło w postaci dokonań większości współczesnych twórców literatury popularnej. I uwzględniwszy to tło daję szósteczkę z przekonaniem, że na pewno nie jest to ocena zawyżona :)

O obu tomach duologii (naprawdę jest takie słowo?) mam do powiedzenia to samo: solidne rzemiosło, które od znanej mi konkurencji odróżniają dwie cechy.
Pierwszą jest bardzo konsekwentna brutalność w traktowaniu bohaterów (chociaż nie czytelników, którym szczęśliwie oszczędza się skrajnie ...

Rozwiń

Zwiń

O obu tomach duologii (naprawdę jest takie słowo?) mam do powiedzenia to samo: solidne rzemiosło, które od znanej mi konkurencji odróżniają dwie cechy.
Pierwszą jest bardzo konsekwentna brutalność w traktowaniu bohaterów (chociaż nie czytelników, którym szczęśliwie oszczędza się skrajnie naturalistycznych obrazów), połączona z beznamiętnością opisu kolejnych „odejść ze sceny”. Niestety niewiele z tego wynika, bo człek szybko zaczyna się przyzwyczajać do tych ponurych żniw, po prostu nie przywiązuje się do postaci i w końcu traktuje jak bezimienne pionki na szachownicy. W jakiś przewrotny i oczywiście niedosłowny sposób potwierdza się myśl przypisywana zdaje się Stalinowi, iż tragedią jest śmierć jednostki, a śmierć milionów jest już tylko statystyką.
Drugą cechą szczególną tych powieści jest rysunek nieumarłych (cwane bestie, inteligentne, na równi z żywymi posługujące się zdobyczami techniki) i pomysł na ich pochodzenie (alians starożytnych mitów i nauki nie wirusologicznej). I znowu tak naprawdę niczego to zmienia. Ot, zombiaki nie są zombiakami w czystej postaci, raczej mutacją zombiaków z wampirami w wydaniu niezwierzęcym. A czyż mało było wampirycznych historii na modłę Draculi spisanych?
Do wyróżników tego mini cyklu nie da się natomiast zaliczyć fabuły. Ta niczym istotnym nie różni się od setek innych fabuł z kręgu grozy i walki o przetrwanie Armagedonu. Aby ocaleć i przy okazji być może uratować cały świat, należy przejść z punktu A do odległego punktu B, zmagając się z wrogiem głównym i pomniejszymi. Zmagając się z użyciem oręża, podstępu oraz – oczywiście – męstwa, wytrwałości i poświęcenia. Wiem rzecz jasna, że to schemat należący do filarów literatury, jeszcze Homerycki, że sam w sobie nie jest wadą, że korzystanie z niego jest nie tylko prawem pisarzy, ale niekiedy nawet obowiązkiem. Tyle, że Autor nijak go nie „zniuansował”, nie ukrył, nie ozdobił swoistymi detalami. Na tym ten wątek zakończę, bo kto zechce mnie zrozumieć, ten zrozumie.
O co chodzi z solidnym rzemiosłem, wyjaśniał nie będę. To samotłumacząca się kwestia.
W rezultacie powstało konwencjonalne dzieło popliteratury z mocnym warsztatowo szkieletem. Abstrahując od wszelkich punków odniesienia należałoby je uznać za co najwyżej średnie, ale ja zwykłem brać pod uwagę także tło w postaci dokonań większości współczesnych twórców literatury popularnej. I uwzględniwszy to tło daję szósteczkę z przekonaniem, że na pewno nie jest to ocena zawyżona :)

O obu tomach duologii (naprawdę jest takie słowo?) mam do powiedzenia to samo: solidne rzemiosło, które od znanej mi konkurencji odróżniają dwie cechy.
Pierwszą jest bardzo konsekwentna brutalność w traktowaniu bohaterów (chociaż nie czytelników, którym szczęśliwie oszczędza się skrajnie ...

Rozwiń

Zwiń

Parę dzieł Strugackich mam na rozkładzie (linia stanu zadowolenia sinusoidalna), a Piknik dopiero teraz wziąłem na tapetę... Wstyd i głupota z mojej strony. Oczywiście nie jest to największe dokonanie literackie w historii (chociaż z pewnością znacznie bliżej Piknikowi do arcydzieł niż grafomanii), ale nie dbam o to i śmiało nagradzam je dziesiątką, bo sporo czasu upłynęło odkąd lektura jakiejś powieści dała mi tyle satysfakcji. Pyszny styl (tylko przykładowo: ogólna lekkość i zaskakujące, ale trzymające się z dala od tandetnej dziwaczności figury), doskonałe dialogi (często o dobrych pisze się, że są życiowe, ale te takimi są bardziej niż większość innych życiowych, a na dodatek zdecydowanie nie brak im błysku, co trudno połączyć z życiowością, ale Autorom się udało), świetne postaci (jak z dialogami, tyle, że w miejsce słowa "życiowe” należy podstawić frazę „krwiste i tchnące autentyzmem”) oraz najmądrzejsze drugie dno z możliwych (o życiu i ludziach ta pozycja traktuje jakimi są, jakimi chcą być i na ogół nie mogą). Zona jest w tym wszystkim najmniej ważna (ot, takie akurat dekoracje wybrali Strugaccy dla tej opowieści, bo jakieś wybrać musieli, by swym zwyczajem ukrywać przesłanie pod strojem SF), ale i tak to niedościgły dla wszystkich późniejszych zonowców wzór literatury należącej do tego uniwersum. Niedościgły – podkreślam użyte z całym rozmysłem słowo. A że to, czy tamto… Jasne, raz albo dwa człowiek dostrzeże jakąś skazę w konstrukcji uniwersum. Jasne, chwilami nie wiadomo, o co w ogóle chodzi w fabule :) … Ale to przecież tylko przebranie, przypomnijmy raz jeszcze. Choćby to: nie o przedzieraniu się stalkerów przez kordony żołnierzy strzegących strefy jest ta powieść, więc nie ma znaczenia, czy wojacy strzegą jej tak, jak naszym zdaniem powinni. Na zakończenie przyznam się do czegoś: jak nie cierpię ruskiego imperializmu i sposobu pojmowania władzy, tak uwielbiam rosyjską literaturę. Konstrukcja zdań, detale komunikowania się i wyrażania emocji, wrażliwość estetyczna. Pochodząca z Rosji nawet tandeta pisarska brzmi na ogół lepiej niż tandeta z innych rejonów świata. A Piknik jest pod tym względem „bardziej” niż większość innych rosyjskich dzieł. Może po części stąd mój zachwyt i ktoś wolny od tego feblika aż w taki by nie wpadł. Może - dlatego przyznaję się, że całkiem obiektywny nie jestem.

Parę dzieł Strugackich mam na rozkładzie (linia stanu zadowolenia sinusoidalna), a Piknik dopiero teraz wziąłem na tapetę... Wstyd i głupota z mojej strony. Oczywiście nie jest to największe dokonanie literackie w historii (chociaż z pewnością znacznie bliżej Piknikowi do arcydzieł niż gra...

Rozwiń

Zwiń

Może i jest to coś bezkompromisowym złamaniem tabu, ale nie wiem na pewno, bo dotrwałem tylko do 60 strony. Natomiast na pewno jest bezkompromisowo nieporadne, więc dotrwałem tylko do 60 strony.

Może i jest to coś bezkompromisowym złamaniem tabu, ale nie wiem na pewno, bo dotrwałem tylko do 60 strony. Natomiast na pewno jest bezkompromisowo nieporadne, więc dotrwałem tylko do 60 strony.

IMO niewiele więcej niż warsztatowo koszmarnie opisane gonitwy i strzelaniny z tych gonitw i strzelanin, co to sensu, logiki i konsekwencji nie uświadczysz. Jedna gwiazdka ponad minimum za próbę (nieudolną, ale jednak) wykreowania etycznego przekazu.

IMO niewiele więcej niż warsztatowo koszmarnie opisane gonitwy i strzelaniny z tych gonitw i strzelanin, co to sensu, logiki i konsekwencji nie uświadczysz. Jedna gwiazdka ponad minimum za próbę (nieudolną, ale jednak) wykreowania etycznego przekazu.

Sztampa i nudna narracja w wydaniu naj naj. Cała intryga zaczyna się od tego, że amerykański agent podsłuchuje rosyjskiego, bo ten upił się i ględził w knajpie o największych tajemnicach sowieckiego wywiadu… Pytanie retoryczne: „Czy trzeba coś jeszcze dodawać?”.

Sztampa i nudna narracja w wydaniu naj naj. Cała intryga zaczyna się od tego, że amerykański agent podsłuchuje rosyjskiego, bo ten upił się i ględził w knajpie o największych tajemnicach sowieckiego wywiadu… Pytanie retoryczne: „Czy trzeba coś jeszcze dodawać?”.

Po „Sześciu dniach (…)” powstało z tysiąc podobnych powieści, przed też zapewne niejedna. Sposób opowiadania konwencjonalnej historii również nie wydaje się odkrywczy. Nie widząc fundamentalnych powodów, by ten utwór zaciekle krytykować, nie rozumiem więc też, czemu zawdzięcza tak zawrotną karierę. Moim zdaniem jeśli dziś warto po tę książkę sięgnąć, to tylko w celach literacko-historycznych. Wyłącznie jako zabytek ma pewien urok i jedynie w tym charakterze broni się jakoś. Ja od czasu do czasu lubię obcowanie z ramotkami, więc dwóch godzin na lekturę tej nowelki nie żałuję, ale gdybym miał innym polecać, to bym się poważnie zawahał.

Po „Sześciu dniach (…)” powstało z tysiąc podobnych powieści, przed też zapewne niejedna. Sposób opowiadania konwencjonalnej historii również nie wydaje się odkrywczy. Nie widząc fundamentalnych powodów, by ten utwór zaciekle krytykować, nie rozumiem więc też, czemu zawdzięcza tak zawrotną...

Rozwiń

Zwiń