Przemiany Owidiusz 7,4
ocenił(a) na 104 tyg. temu „bóg i dziewczyna” (Owidiusz, Metamorfozy)
- Ojcze ratuj, jeśli jesteś bogiem. Albo rozstąp się, ziemio, albo zabierz moją piękność, przemień postać.
Zaledwie to wyrzeka, dziwne odrętwienie wiąże jej ciało:miękką pierś obleka cienka kora, włosy przechodzą w liście, ramiona w gałęzie. Stopę, tak lekką dotąd, pętają twarde korzenie. Z czoła wystrzela wierzchołek, ale wdzięk jeszcze pozostał. Jeszcze ją kocha Febus. Kładzie rękę na pniu i czuje jak pod świeża korą drży jej serce. Obejmuje gałęzie jak żywe ciało ramionami, całuje drewno, ale drewno jeszcze odpycha pocałunki.
_ Jeśli nie możesz być żoną – rzecze bóg- bądź chociaż moim drzewem. Zawsze będziesz ozdabiać, o drzewo laurowe, moje włosy, lirę, mój łuk(…).
Owidiusz, Metamorfozy
Metamorfozy, dzieło rzymskiego poety, pochodzące z 8. roku n. e. w sposób niezwykle poetycki opisuje przemianę nimfy Dafne w drzewo laurowe. Gdyby nie Amor (bożek miłości),który zemścił się na Apollinie (Febusie),godząc go strzałą miłości prosto w serce, historia potoczyłaby się zgoła inaczej. Zakochany Apollo na próżno będzie się uganiał za nieczułą na jego zaloty Dafne. Ta wzywając na ratunek ojca – boga rzeki – Penejosa, zostanie zamieniona w drzewo.
Kluczem do zrozumienia dzieła Owidiusza jest zasygnalizowany w tytule temat przemian. Jak napisał w inicjalnych wersach: „Pragnę opiewać ciała zmienione w nowe kształty. Sprzyjajcie mym zamiarom, bogowie (bo to wy właśnie jesteście sprawcami tych zmian) i prowadźcie mą pieśń od początku świata aż do naszych dni”.Celem więc poety było ukazanie przemian, które dokonują się w świecie za sprawą często mściwych bogów, karzących śmiertelników, m. in. za pychę, jak chociażby Arachne, Niobe czy Marsjasza. Ramę opowieści stanowią mity, w których ludzie mogą zamienić się w kamienie, rośliny ptaki, zwierzęta i całe konstelacje. Mit traci więc swą podstawową funkcję i znaczenie, staje się tylko opowieścią bez przesłania ideologicznego, moralnego czy religijnego. To opowieść przypominająca baśń, pełna cudowności i fantastycznych zdarzeń, w które ingerują bogowie. Wszystko w tych opowieściach jest możliwe, np. zamiana Likaona w wilka żądnego krwi mordu.
Wszystko w opowiadanym świecie jest płynne, nawet bogowie podlegają przemianie, brak stabilności staje się więc podstawową zasadą świata, zasadą bytu. Płynna jest też postać Dafne, przemienionej w drzewo, po słynnej ucieczce przed Apollonem. Swawolny Amor wyciągnął ze swego kołczanu dwie strzały, jedną, ołowianą odpędzającą miłość, drugą złotą, by ją wzniecać. Nie bez winy pozostanie Apollon, który rozgniewał Kupidyna swoją dumą z zabicia smoka. Zemsta nie kazała długo na siebie czekać. Apollo – bóg piękna, światła, życia, patron sztuki, opiekun Muz - „natychmiast kocha, ona unika miłości”. Kiedy widzi uciekającą wybrankę swojego serca, jej wijące się włosy, blask oczu podobny do gwiazd, usta, palce, dłonie, ramiona obnażone do połowy, wyobraża sobie, co kryje się pod suknią. Nie spocznie, aż jej nie pochwyci. Jednakże piękność pozostanie czysta na wieki, nie pomogą pocałunki ani objęcia boga. Ciało dziewczyny przyoblecze kora, z włosów wyrosną liście, z ramion gałęzie, ze stóp korzenie, a z czoła wierzchołek drzewa laurowego.
Dafne nie zostanie jego żoną ani żadna z bogiń, nimf czy śmiertelnych kobiet, za którymi się uganiał. A przecież dysponował wszelkimi atrybutami, był najprzystojniejszym z bogów, smukły, o jasnych kręconych włosach i błękitnych oczach, mógł mieć każdą kobietę u swych stóp. Nie zazna jednak szczęścia w miłości, Amor może ogłosić swój triumf.
W mitycznych opowieściach o przemianach - to bogowie mają władzę, siłę i potęgę, często oddają się niepohamowanym żądzom, mogą bezkarnie uwodzić. Mogą być mściwi i podstępni wobec wrogów, a łaskawi wobec ulubieńców. W gniewie bywają okrutni i bezwzględni, z całą mocą egzekwują nałożone kary. Jednakże nad światem bogów i ludzi dominują uczucia, przede wszystkim miłość jako seksualna namiętność (libido). Trudno się od niej uwolnić, a jeszcze trudniej osiągnąć stan błogiego szczęścia.