Niemiecki filozof oświeceniowy, profesor logiki i metafizyki na Uniwersytecie Królewieckim. Jeden z najwybitniejszych reprezentantów oświecenia. Immanuel Kant przez całe życie związany był z Królewcem. Jego ojciec był rzemieślnikiem, a matka córką pochodzącego ze Szkocji rymarza. W dzieciństwie Kant otrzymał surowe luterańskie wykształcenie. Dom rodzicielski i Collegium Fridericianum, do którego uczęszczał, znajdowały się pod wpływem pietyzmu (zwłaszcza kazań Franza Alberta Schultza. Kant zasłynął głównie jak epistemolog i etyk, dotykając też estetyki, zagadnień zaliczanych do filozofii przyrody i nauki – w tym matematyki i fizyki – oraz filozofii polityki. W tej pierwszej dziedzinie połączył wcześniejsze doktryny racjonalistyczne i empiryczne. Podobnie jak część racjonalistów i empirystów był krytyczny do w pełni realistycznego wyjaśniania obserwacji, przez co jest zaliczany do idealistów. Charakterystycznym elementem jego doktryny była transcendentalność – opinia, że podmiot jest poznawczym warunkiem przedmiotu. Przez to jego epistemologia jest znana jako idealizm transcendentalny lub krytyczny i kontrastowana z idealizmem subiektywnym niektórych empirystów jak poprzedzający go George Berkeley. Królewiecki filozof to także twórca deontologii – jednego z głównych kierunków etyki obok etyki cnót i konsekwencjalizmu; etyka Kantowska jest kontrastowana zwłaszcza z utylitaryzmem Kant otwiera poczet klasycznych idealistów niemieckich; do kantyzmu odwoływały się też neokantyzm (kontynuacja),fenomenologia (rewizja) oraz pozytywizm logiczny (opozycja). Z tego ostatniego wywodzi się bliższy Kantowi popperyzm znany też jako krytyczny racjonalizm. Kantyzm wywarł też wpływ na szkoły i kierunki, z którymi kontrastował; tomizm to system filozoficzny oparty na epistemologii realistycznej i dążący do wiedzy drogą metafizyki, jednak jedną z postaci neotomizmu jest tomizm transcendentalizujący. Dzieło Kanta Kritik der reinen Vernunft umieszczone zostało w Indeksie ksiąg zakazanych dekretem z 1827 roku. Praca pedagogiczna na uczelni bardzo go absorbowała – rzucił ją dopiero na trzy lata przed śmiercią. Pomimo tego znajdował czas na prowadzenie samodzielnych badań filozoficznych. Spędził na nich następną dekadę, czego efektem była publikacja napisanej w scholastycznym języku obszernej Krytyki czystego rozumu w 1781 roku – jednego spośród ważniejszych dzieł w historii filozofii. Jego uczniowie – w tym Reinhold, Beck i Fichte – przeszli od kantyzmu do radykalnego w formie idealizmu. W 1799 roku Kant napisał list otwarty do Fichtego, w którym potępił takie praktyki. Uważa się, że było to jego ostatnie wystąpienie filozoficzne.
Dzięki Kantowi prowincjonalny Uniwersytet w Królewcu stał się uznaną uczelnią. Niezachowany dom Kanta znajdował się przy Prinzessinenstraße na Woli Zamkowej. W dawnej katedrze królewieckiej, w której został pochowany i gdzie zachowało się jego mauzoleum (proj. Friedrich Lahrs 1923),znajduje się Muzeum Kanta, pamiątki z nim związane gromadzi też Museum Stadt Königsberg w Duisburgu.
Są dwie rzeczy, które napełniają duszę podziwem i czcią, niebo gwiaździste nade mną i prawo moralne we mnie. Są to dla mnie dowody, że jest ...
Są dwie rzeczy, które napełniają duszę podziwem i czcią, niebo gwiaździste nade mną i prawo moralne we mnie. Są to dla mnie dowody, że jest Bóg nade mną i Bóg we mnie.
Nie jest to dzieło dotyczące "estetyki", wbrew temu, co się niekiedy twierdzi. Przedmiotem dociekań jest pewna klasa sądów, do których zaliczają się sądy o pięknie, niemniej rozważania dotyczące geniuszu, dzieła sztuki itd. stanowią głównie pretekst do przedstawienia bogatszej koncepcji, która stanowi zwieńczenie i syntezę dwóch poprzednich kantowskich krytyk. Należy rozpatrywać to dzieło, zwłaszcza ideę symbolizmu i teleologii, jako pozytywne rozwinięcie Dialektyki z Krytyki czystego rozumu. Istnieją spory między badaczami, czy Kant przekracza tutaj w istotny sposób horyzont metodologiczny dwóch poprzednich Krytyk, natomiast moim zdaniem bezsprzecznie, choć może nieświadomie, daje zarys możliwości takiego rozwinięcia właśnie badając stosunek wyjaśnień teleologicznych (obecnych m.in. w biologii) i wolności, gdzie negatywne rozstrzygnięcia uzyskane w ramach Dialektyki Transcendentalnej (wolność nie może być wyjaśniona w sposób mechaniczny, typowy dla fizyki Newtona) przekuwa w pozytywne wnioski (istnieją inne wyjaśnienia niż wyjaśnienia mechaniczne - choć mają one charakter subiektywny, regulatywny). W podobnych kategoriach rozpatrywać należy stosunek idei rozumowych do pojęcia symbolizmu. Władza, której nazwa figuruje w tytule książki, czyli (refleksyjna) władza sądzenia, zajmuje centralne miejsce w późniejszym idealizmie niemieckim. Jedynym minusem książki jest to, iż utrwaliła ona osobliwe przekonanie, że "estetyka" (czymkolwiek ona może być) stanowi uzupełnienie "etyki" (czymkolwiek ona może być) jako druga część "aksjologii" (jw.),co zrodziło wiele wątpliwej jakości koncepcji.
Kolejna praca z zakresu etyki kantowskiej, zajmująca się zdecydowanie bardziej szczegółowo omówionymi w "Uzasadnieniu metafizyki moralności" koncepcjami; mimo wkroczenia na scenę istotnych z punktu filozofii koncepcji (jak m.in postulat nieśmiertelności oraz postulat Boga) to praca dla mnie była dużo mniej ciekawa w odbiorze od wyżej wymienionej. W "Uzasadnieniu..." Kant niemal w telegraficznym skrócie omówił istotę swojej etyki i rozumiem, że z konieczności odpowiedzenia całemu filozoficznemu światkowi na różnego rodzaju zarzuty musiała powstać praca nieco szersza jednak wielokrotne powtarzanie czy rozciąganie na strony uzasadnienia czemu w świecie fenomenów nie ma miejsce na wolność (co w "Uzasadnieniu" zostało omówione w kilka bodaj zdań) wydało mi się zbyteczne. Może praca wydała mi się męcząca przez fakt bycia w trakcie "maratonu" czytania Kanta i po prostu wiele koncepcji się powtarzało z "Uzasadnienia" jednak zdaje mi się, że gdybym miał komuś polecić pracę Kanta z zakresu etyki to poleciłbym "Uzasadnienie" a nie, wydaje mi się, popularniejszą "Krytykę praktycznego rozumu".
Mimo wszystko praca oczywiście wybitna i językowo podobna.