Jesteśmy społecznością, która kocha książki

Dorota Simonides, Dlaczego drzewa przestały mówić? Ludowa wizja świata. Wyd. NOWIK,Sp. j. Opole 2010.

Jakie trudności napotkał Pan Bóg, stwarzając kobietę?
„ Nie myślcie, że Panu Bogu to szło tak lekko. Długo się nad tym zastanawioł. Pado: „ Z głowy Adama stworzyć jej nie moga- bo będzie chciała być wyższa rozumem niż Adam;
z oka też nie, bo będzie się wciąż z innymi rozglądała;
ani z ucha, bo będzie zbyt ciekawa i zechce chłopów nasłuchiwać a plotki roznosić;
z ust też nie, bo będzie gadatliwo, że chop nie wytrzymo;
z rąk nie, bo wszystko zechce dotknąć;
z nóg też nie, bo mu ucieknie.
Jedynie co, to tako część ciała, która z Adama nie zrobi kaleki, i która nie sprawi Adamowi udręki. No i stworzył ją Pan Bóg z żebra”.(s.54)

Uroda ludowej opowieści nie ma sobie równych. Wiedziała o tym autorka, D. Simonides, znawczyni kultury ludowej i jej tradycji, wie, każdy, komu bliskie jest przekonanie, że każda kultura wyrasta tradycji ludowej.

Jak napisano we Wprowadzeniu: „Ludowa wizja świata jest wyrazem niewyczerpanej, uniwersalnej dążności do nadawania wszystkim zjawiskom sensu, do odnalezienia formuła tłumaczącej powstanie świata, ludzi i wszystkich istnień; jest wyrazem głębokiej potrzeby zrozumienia otaczającej człowieka rzeczywistości”.

Z lektury tekstu D. Simonides dowiesz się też:
• dlaczego rak chodzi tyłem?
• jak powstały sęki w drzewie?
• jak powstały psy? itd.
Książka powinna mieć swoje należyte miejsce w każdym domu, niczym …………….
(każdy może uzupełnić zdanie własnym wyborem, na miarę wyznawanych wartości).

Dorota Simonides, Dlaczego drzewa przestały mówić? Ludowa wizja świata. Wyd. NOWIK,Sp. j. Opole 2010.

Jakie trudności napotkał Pan Bóg, stwarzając kobietę?
„ Nie myślcie, że Panu Bogu to szło tak lekko. Długo się nad tym zastanawioł. Pado: „ Z głowy Adama stworzyć jej nie moga- bo będzi...

Rozwiń Zwiń

Karl Ove Knausgard Moja walka. T.6.

Liczy 1109 stron. Dużo! Ale uważni czytelnicy norweskiego pisarza udźwigną!
Tom zaczyna się zdaniem:
„ W połowie września 2009 roku wybrałem się do Thomasa i Marie, do ich domku na wsi położonego między Hoganas i Malle. Thomas miał zrobić mi zdjęcia na okładki następnych powieści”.
A jedno z ostatnich zdań brzmi:
„Jest godzina 7.07 i powieść jest wreszcie skończona. Za dwie godziny przyjedzie tu Linda, obejmę ja wtedy, powiem, że skończyłem i ze nigdy więcej nie zrobię nic podobnego jej i dzieciom”.
Malmo, Gllemmingebro
27.02.2008- 2.09 2011
„Moja walka” Knausgarda nieprzypadkowo wywołała międzynarodową burzę, sprzedała się w milionach egzemplarzy, bo sięgnęła po temat prawdziwego życia autora i jego rodziny. Najczęściej rozrachunku z życia dokonuje się u jego kresu, często z zastrzeżeniem ukazania się czy to pamiętnika, czy autobiografii po śmierci twórcy.
Nie w tym przypadku!
K. O. Knausgard łamie wszelkie schematy, przekracza dopuszczalne granice i pisze.
Pisze znakomicie!

Karl Ove Knausgard Moja walka. T.6.

Liczy 1109 stron. Dużo! Ale uważni czytelnicy norweskiego pisarza udźwigną!
Tom zaczyna się zdaniem:
„ W połowie września 2009 roku wybrałem się do Thomasa i Marie, do ich domku na wsi położonego między Hoganas i Malle. Thomas miał zrobić mi zdjęcia n...

Rozwiń Zwiń

Annie Proulx, Kroniki portowe, przekł. P. Kruk, DW Rebis. Poznań 2002.

„ W węźle składającym się z ośmiu przełożeń, który jest węzłem średniej wielkości, istnieje możliwość dwustu pięćdziesięciu sześciu różnych „kombinacji”… Jeśli uczynisz choć jedną zmianę w ułożeniu liny, otrzymasz zupełnie inny węzeł albo nie zawiążesz żadnego węzła”.
Księga węzłów Ashleya

W Kronikach portowych wiele rozdziałów powieści o trzeciorzędnym dziennikarzu, tracącym w wypadku żonę, zaczyna się opisem innego węzła, np. w rozdziale:
• 1. pojawia się Quoyle (Zwój liny),
• 13. holenderskie ucho, które może stanowić doskonały zapasowy uchwyt do walizki,
• 37. kotwiczny kamień, używany do zakotwiczenia więcierzy na homary, może być zawiązany na końcu liny albo w zwoju, wystarczy mocno pociągnąć końce, a skręty w stałym końcu liny znajda się w pętlach.

Zagadkę węzłów należy zostawić czytelnikom.

Sama zaś historia Quoyle`a – będąca kroniką kilku lat pobytu na skalistej wyspie Nowej Fundlandii, gdzie urodzili się jego przodkowie, została zekranizowana przez Lasse Hallstroma, a w filmie zagrali, m. in. K. Spacey, K. Blanchett, J. Moore i J. Dench.

Powieść warto przeczytać, a film obejrzeć!

Annie Proulx, Kroniki portowe, przekł. P. Kruk, DW Rebis. Poznań 2002.

„ W węźle składającym się z ośmiu przełożeń, który jest węzłem średniej wielkości, istnieje możliwość dwustu pięćdziesięciu sześciu różnych „kombinacji”… Jeśli uczynisz choć jedną zmianę w ułożeniu liny, otrzymasz zupe...

Rozwiń Zwiń

„ Ludzie są dziećmi Wszechświata – bo cały „Wszechświat był niezbędny, aby nas stworzyć i utrzymać”.
H. von Ditfurth, Dzieci Wszechświata

Z Przedmowy Macieja Iłowieckiego:

„ Ditfurth wprowadza nas na szlaki, którymi od najdawniejszych czasów krążyła ludzka myśl: zaczyna od poszukiwań prapoczątku i pramaterii.
Anaksymander z Miletu ( …) uważany jest z twórcę pojęcia „arche”- zarazem początku i głównej zasady wszechrzeczy.(…)
Co było na początku? Hoimar von Ditfurth przestawia najpowszechniej dziś przyjętą teorię „ wielkiego wybuchu”(ang. BIG Bang theory); obecnie istniejący Wszechświat powstał wskutek gigantycznej eksplozji i dotychczas się rozszerza. Nie próbujmy pytać o cokolwiek więcej”.

Hoimar von Ditfurth, Na początku był wodór, Przekł. A. D. Tauszyńska, PIW Warszawa, s. 7-8.

H. von Ditfurth, autor głośnych Dzieci Wszechświata, w Na początku był wodór szuka odpowiedzi na pytanie:
skąd wziął się nasz Wszechświat, nasz układ planetarny, a także sama Ziemia?

Jak stwierdza M. Iłowiecki, autor Przedmowy, nauka najczęściej zmierza do syntez, dając jednolity obraz świata, w którym mikrokosmos łączy się z makrokosmosem, żywe z nieożywionym, przeszłość z teraźniejszością i przyszłością.

Na początku Wszechświata, jak chce von Ditfurth, był wodór. Po wybuchu zaczęły pojawiać się elementarne cząsteczki i antycząsteczki materii, potem powstały jądra helu i wodoru. Po upływie kolejnej chwili zaczęły tworzyć się atomy wodoru. I dużo później z wodoru powstały pierwiastki, a z nimi wszystko, co znajduje się w Kosmosie wraz z pojedynczym człowiekiem i ludzkością.

Nawet laik to pojmie. Logika i przejrzystość wywodów autora - psychiatry i neurologa zachwyca.

We Wstępie przeczytamy o filmie Orsona Wellesa, a także gąsienicy motyla, która w czasie przepoczwarzania osnuwa się oprzędem, a dodatkowo owija się liściem Dlaczego to robi?
Lektura książki przynosi zaskakującą odpowiedź.
Zacznij czytać, jeśli jeszcze nie znasz tekstu
i z pewnością nie będzie to czas stracony.

„ Ludzie są dziećmi Wszechświata – bo cały „Wszechświat był niezbędny, aby nas stworzyć i utrzymać”.
H. von Ditfurth, Dzieci Wszechświata

Z Przedmowy Macieja Iłowieckiego:

„ Ditfurth wprowadza nas na szlaki, którymi od najdawniejszych czasów krążyła ludzka myśl: zaczyna od poszuki...

Rozwiń Zwiń

Świat - domem dla Każdego

"Gdy nastaje doskonały porządek, świat jest jak dom, wspólny dla wszystkich. Na publiczne urzędy powoływani są cnotliwi i wartościowi ludzie, a intratne stanowiska piastują ludzie zdolni; życiowymi dewizami są zaufanie i pokój między wszystkimi ludźmi. Wszyscy ludzie kochają i szanują swoich rodziców i dzieci, jak też dzieci i rodziców innych ludzi. Dla starych jest opieka i troska; dla dojrzałych praca; dla dzieci wyżywienie i edukacja. Są środki na pomoc dla wdów i wdowców, dla każdego, kto czuje się samotny na świecie i dla niepełnosprawnych. Każdy mężczyzna i każda kobieta mają odpowiednie role do odegrania w rodzinie i społeczeństwie. Poczucie wspólnoty zajmuje miejsce egoizmu i materializmu. Oddanie publicznej służbie nie pozostawia miejsca na próżniactwo. Intrygi i pobłażanie dla nieuczciwego bogacenia się są nieznanie. Złoczyńcy, tacy jak złodzieje i rabusie nie istnieją. Drzwi do każdego domu nie trzeba zamykać czy ryglować, ani w dzień, ani w nocy. Oto opis idealnego świata: świata wspólnoty.
Konfucjusz Dialogi Zapis obrzędów. Księga IX Stan wspólnoty

Konfucjusz, chiń. 孔子 lub 孔夫子; pinyin: Kǒng Zǐ lub Kǒng Fūzǐ; dosł. „Mistrz Kong”,(551- 479 p. n. e.), chiński filozof stawia tezę, że: „Świat jest domem wspólnym dla wszystkich”, ale warunkiem sine qua non musi być istnienie doskonałego porządku. Taki się jeszcze w historii świata nie zdarzył i pewnie nie nastąpi. Idealny świat - to świat utopii. Jednakże, od czego jest ludzkość, marzyć może Każdy. Utopijne historie należą do literatury dydaktycznej „prezentują wzorowo zorganizowane społeczeństwa, projekty sprawiedliwych ustrojów państwowych i bezbłędnie funkcjonujących instytucji; u podstaw ukazanych w nich wizji życia społecznego znajdują się ideały skontrastowane z rzeczywistością socjalną i polityczną znaną autorowi i jego czytelnikom z bezpośredniego doświadczenia”.

U Konfucjusza doskonały porządek świata można osiągnąć w przestrzeni wspólnej dla wszystkich, w której panuje powszechna miłość, zgoda i zaufanie, gdzie dzieci szanują rodziców, gdzie starzy mają godną opiekę, a dorośli pracę. Jak przystało na myśliciela tezę uzasadnia rzeczowymi argumentami, rozpoczynając od spraw publicznych. Podkreśla, że ludzie sprawujący urzędy państwowe powinni być nie tylko zdolni, ale i bez skazy, gdyż to zapewni zaufanie i pokój między współbraćmi. Znalezienie idealnych ludzi możliwe byłoby w utopijnych światach, ale i one przecież nie były doskonałe. Zawsze jednak warto, nawet w niedoskonałym świecie, dążyć do ideału.

Ostatnie zdanie Konfucjusza z Księgi IX., będące konkluzją wywodu: „Oto opis idealnego świata: świata wspólnoty”, bliskie jest marzeniom wielu idealistów, pragnących uczynić świat doskonałym. Niestety, jeszcze nikomu się to nie udało. Jednakże wyznaczanie szlachetnych ideałów jest drogą do ich zmaterializowania, jeśli nie dziś, to być może w bliżej nieokreślonej przyszłości. Po spełnieniu zaistniałych warunków świat stałby się domem dla Każdego. Konfucjusza, określa się mianem człowieka z ludu, który dokonał w Chinach pierwszego widocznego, wspaniałego rozbłysku rozumu.

Sięgnij po Konfucjusz,
czytanie nie boli.

Świat - domem dla Każdego

"Gdy nastaje doskonały porządek, świat jest jak dom, wspólny dla wszystkich. Na publiczne urzędy powoływani są cnotliwi i wartościowi ludzie, a intratne stanowiska piastują ludzie zdolni; życiowymi dewizami są zaufanie i pokój między wszystkimi ludźmi. Wszys...

Rozwiń Zwiń

Louise Glück, „Powieść”
„ Nikt nie mógłby napisać powieści o tej rodzinie:
za dużo podobnych postaci. Poza tym same kobiety;
był tylko jeden bohater.
(..)
Może to tłumaczyć, dlaczego jego śmierć nie była poruszająca.
Najpierw siedzi u szczytu stołu,
gdzie najbardziej potrzebny jest galion.
Po czym umiera parę metrów dalej, a żona podsuwa mu lusterko do ust.

Niesłychane, jak bez przerwy się krzątają, te kobiety: żona i dwie córki.
Nakrywają do stołu, zbierają naczynia.
Serce każdej przebite mieczem”.
Louise Glück, Powieść [w:] Ararat, przekł. K. Dąbrowska. Wydawnictwo a5, Kraków 2021,s.9.

Literacka Nagroda Nobla za 2020 r.

Jak napisze, w „Kłódkach z trawy” tłumaczka tomiku poezji, Louise Glück: „(…) tworzy w „Araracie” fascynującą mozaikę relacji międzyludzkich w ogóle. ( …) poszczególne wiersze dopełniają się, rozmawiają ze sobą i, nie wiedzieć kiedy, nas też wciągają do rozmowy”.

Zacytowany fragment wiersza „Powieść” przywołuje postać ojca (tomik „Ararat” wyrósł z żałoby po nim) siedzącego u szczytu stołu niczym galion na dziobie okrętu. To zestawienie mówi wszystko o ojcu, mówi wszystko o relacjach panujących w domu.

Lektura Araratu ukazuje głębię poezji, wbrew kolokwializmom, od których autorka nie uwolni się od pierwszego do ostatniego wiersza, a przecież mówi o rzeczach najistotniejszych w życiu każdego człowieka, o dzieciństwie, młodości, rodzinie, zmarłej siostrze, samotności, bólu i cierpieniu.

Słowem kluczem do zrozumienia poezji może być „utrata” – utrata siostry, utrata ojca, utrata bliskich. Kiedy w 1980 roku spłonął jej dom w Vermont, straciła wszystko, jednakże jak stwierdziła, pożar ją wyzwolił. W wierszu „Wdowy” napisze: „Ostatecznie / kto nie ma nic, wygrywa”.
Wyd. a5 w 2022 wydało kolejny tomik wierszy: „Zimowe przepisy naszej wspólnoty”, pierwszy po Noblu.
Czekamy na kolejne przekłady wierszy, niestety, nieżyjącej już autorki! Zmarła w październiku 2023 r.

Louise Glück, „Powieść”
„ Nikt nie mógłby napisać powieści o tej rodzinie:
za dużo podobnych postaci. Poza tym same kobiety;
był tylko jeden bohater.
(..)
Może to tłumaczyć, dlaczego jego śmierć nie była poruszająca.
Najpierw siedzi u szczytu stołu,
gdzie najbardziej potrzebny jest galion...

Rozwiń Zwiń