Mówi się czasem o tak zwanym syndromie drugiego tomu. To sytuacja, w której pierwsza część cyklu jest tak doskonała, że z ogromnymi oczekiwaniami sięga się po jej kontynuację, która jednak rozczarowuje. Tempo akcji spada, świat przedstawiony już nie jest tak nowy i ciekawy, a klimat całej historii zmienia się diametralnie. To wszystko skutkuje tym, że drugi tom niekiedy rozczarowuje i sprawia, że sięgnięcie po kolejny staje pod znakiem zapytania. Jeżeli jednak faktycznie możemy mówić o takim zjawisku, to trylogii Neala Shustermana bynajmniej ono nie dotyczy.

W drugiej części „Kosiarzy” nadal śledzimy losy Citry i Rowana. Choć muszą się rozdzielić i działać osobno, oboje angażują się w panujący w Kosodomie konflikt. Citra zaczyna swoją karierę jako kosiarz Anastazja u boku dotychczasowej mentorki, Curie. Rowan, choć nie został wybrany na sędziego, przywdziewa szatę i zakłada pierścień. Jako kosiarz Lucyfer wymierza sprawiedliwość tym sędziom, którzy swoim zachowaniem urągają godności sprawowanej funkcji. Walka między przedstawicielami starej gwardii a zwolennikami tzw. nowego porządku, w którą Rowan i Citra się angażują, jest jednak coraz trudniejsza, a spisek przeciwko Citrze zatacza coraz szersze kręgi. Wszystkiemu przygląda się zaś Thunderhead, który choć nie może zaangażować się w konflikt, znajduje sposób, aby nagiąć zasady i pomóc tym, których uważa za wartych pomocy.

„Thunderhead” dostarcza czytelnikowi tylu emocji, co jego poprzednik. Choć zasady panujące w świecie stworzonym przez Neala Shustermana są już czytelnikowi znane, nadal jest on tak samo fascynujący i ciekawy. Akcja nie zwalnia tempa, pojawiają się nowe wątki i zupełnie nowi bohaterowie, a postaci, które już znamy, otrzymują kolejne istotne role. Podczas lektury drugiej części „Kosiarzy” nie sposób się nudzić, a rozwiązania fabularne stosowane przez autora sprawiają, że podczas lektury czytelnikowi towarzyszy niemal pełen wachlarz emocji.

Ciekawa, wartka akcja u Neala Shustermana to jednak nigdy nie jest wszystko. W przypadku „Thunderheada” również na ciekawej fabule zalety książki się nie kończą. Podobnie jak w pierwszej części cyklu, każdy z rozdziałów jest poprzedzony krótkimi rozważaniami przypominającymi nieco filozoficzną rozprawę. Tym razem jednak to nie kosiarze są ich autorami. Głos zabiera bowiem sam Thunderhead, który snuje refleksje na temat swojej roli jako opiekuna ludzkości, nie szczędząc przy tym również rozważań na temat ludzi jako gatunku. W pierwszej części trylogii autor charakteryzuje gatunek ludzki za pomocą wybranych jego przedstawicieli, tym razem jednak ocenę wydaje sztuczna inteligencja, doskonała w swojej istocie. Przez Thunderheada, choć jest on bytem opiekuńczym i troskliwym dla swoich podopiecznych, przemawia czasem coś, co przypomina pychę i krytykę. Opisuje on ludzkość w trafny, choć gorzki sposób. Jest niczym bóg, którego ludzie sami sobie stworzyli i który podsumowuje swoją rolę w ich świecie. To przede wszystkim temu zabiegowi powieść zawdzięcza swój ogromny wpływ na czytelnika i to on sprawia, że książka ta jest tak wyjątkowa.

Na tę wyjątkowość, oprócz fabuły i poglądów, jakie autor zawiera w powieści, składa się także jej warstwa językowa. Ogromna w tym oczywiście zasługa tłumaczki, pani Katarzyny Agnieszki Dyrek, której ponownie udało się sprawić, że „Kosiarze” to nie tylko uczta dla wyobraźni, ale także doskonała pod względem językowym literatura. To wszystko sprawia, że jest to książka kompletna i dopracowana w każdym calu. Tego obrazu dopełnia zakończenie tomu, które wywołuje mieszaninę emocji, od szoku i niedowierzania po wzruszenie i uśmiech uznania i satysfakcji. Nie da się przejść obok niego obojętnie.

Temu, komu pierwsza część „Kosiarzy” przypadła do gustu, zdecydowanie powinna się spodobać również część druga. Jest ona na co najmniej takim samym poziomie, jak jej poprzedniczka, a może nawet ją przewyższa. Fabuła jest nieco bardziej skomplikowana, a sieć powiązań między bohaterami dużo gęstsza niż wcześniej. Na początku być może nieco trudno zorientować się w tym, co się dzieje, odnalezienie się w fabule nie nastręcza jednak większych trudności. Lekturze towarzyszy nieustanne napięcie, bo czuje się, że za chwilę coś się wydarzy, pytanie tylko kiedy. To sprawia, że drugiej części cyklu blisko do thrillera, który wciąga od pierwszej strony i zostaje z czytelnikiem na długo.

Andronika Sawicka